DEVAM: 110.
Müstehaza'nın Her Namaz İçin Yıkanacağını İşaret Eden Hadisler
حَدَّثَنَا
هَنَّادُ
بْنُ
السَّرِيِّ
عَنْ
عَبْدَةَ
عَنْ ابْنِ
إِسْحَقَ
عَنْ الزُّهْرِيِّ
عَنْ
عُرْوَةَ
عَنْ
عَائِشَةَ
أَنَّ أُمَّ
حَبِيبَةَ
بِنْتَ
جَحْشٍ
اسْتُحِيضَتْ
فِي عَهْدِ
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَأَمَرَهَا
بِالْغُسْلِ
لِكُلِّ
صَلَاةٍ
وَسَاقَ الْحَدِيثَ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
وَرَوَاهُ
أَبُو الْوَلِيدِ
الطَّيَالِسِيُّ
وَلَمْ
أَسْمَعْهُ
مِنْهُ عَنْ
سُلَيْمَانَ
بْنِ كَثِيرٍ
عَنْ الزُّهْرِيِّ
عَنْ
عُرْوَةَ
عَنْ
عَائِشَةَ
قَالَتْ
اسْتُحِيضَتْ
زَيْنَبُ
بِنْتُ
جَحْشٍ فَقَالَ
لَهَا
النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
اغْتَسِلِي
لِكُلِّ صَلَاةٍ
وَسَاقَ
الْحَدِيثَ
قَالَ أَبُو
دَاوُد
وَرَوَاهُ عَبْدُ
الصَّمَدِ
عَنْ
سُلَيْمَانَ
بْنِ كَثِيرٍ
قَالَ
تَوَضَّئِي
لِكُلِّ
صَلَاةٍ قَالَ
أَبُو دَاوُد
وَهَذَا
وَهْمٌ مِنْ
عَبْدِ
الصَّمَدِ
وَالْقَوْلُ
فِيهِ قَوْلُ
أَبِي
الْوَلِيدِ
Aişe (r.anha) şöyle
demiştir: "Ümmü Habibe binti Cahş Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
zamanında istihaza oldu. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisine her
namaz için yıkanmasını emretti." (İbn İshak bunu söyledikten) sonra (babın
başında zikredilen Ümmü Habibe) hadisi(ni) nakletti.
Ebu Davud dediki: Bu
hadisi Ebu'i-Velid et-Tayalisi -ancak ben bunu kendisinden işitmedim- Süleyman
bin Kesir'den, o Zühri tarikiyle Urve'den, o da, Hz. Aişe'den şöyle dediğini
rivayet etmiştir: Zeyneb binti Cahş istihaza oldu. Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ona: "Her namaz için ğuslet" buyurdu. (Süleyman bin
Kesir bunları zikrettikten sonra bab'ın başındaki 288.) hadisi ilave etti.
Ebu Davud dediki; Bu
hadisi Abdü's-Samed Süleyman bin Kesir'den "Her namaz için abdest al"
dedi şeklinde rivayet etti. Fakat bu Abdussamed'in vehmidir. Doğrusu
Ebu'l-Velid'irı dediğidir.
AÇIKLAMA: Hadis hafızlarından birçoğu "Resulullah
(s.a.v.) ona her namaz için yıkanmasını emretti” ilavesini tenkid etmiştir.
Beyhaki de Zühri'den gelen diğer rivayetlere muhalif olduğu için İbni İshak'ın
rivayetinin yanlış olduğunu söylemiştir.
Bu
rivayetlerin Ümmü Habibe hadisindeki her namaz için yıkanma emri, nedbe
hamledilmek suretiyle cem ve te'lif edilebilir.
Hattabi,
Ümmü Habibe'nin mütehayyire olduğunu, bundan dolayı Resulullah'ın bu hanıma her
namaz için gusletmesini emrettiğini söylemiştir.
Hadisin
Abdüssanıed tarikiyle gelen rivayetinde Resulullah (s.a.v.) Ümmü Habibe'ye her
namaz için abdest almasını emretmiştir. Ancak Ebu Davud bunu tenkid etmiş ve bu
ifadelerin Abdüssamed'den bir vehm olduğunu, doğrusunun "her namaz için
yıkan" şeklindeki Ebu'l-Velid'in rivayeti olduğunu söylemiştir.
Müstehazanın
guslü ile ilgili tafsilat önceden verilmişti. Her namaz için abdest alması
hususu da ihtilaflıdır.
Malikilere
göre, her namaz için gusletmesi müstehaptır, başka bir hades yoksa abdest
alması şart değildir.
Hanefi
ve Hanbelilere göre, abdest namaz vaktine bağlıdır. Müstehazanın vakit
çıkmadıkça bir abdestle o vaktin farzını kılması ve geçmiş namazlardan dilediği
kadarını kaza etmesi caizdir.
Hanefiler,
Abdüssamed'in rivayetindeki "Her namaz için abdesl al" ibaresinde
mecazi hazf olduğunu, mananın, "her namaz vakti için abdest al” şeklinde
olduğunu söylemişlerdir. Ayrıca Ebu Hanife'den merfu'an rivayet edilen
"Müstehaza her namaz vakti için abdest alır" şeklide rivayet ile,
Tahavi'nin Şerhi'l-Muhtasar'ında yine Ebu Hanife'nin Hişam bin Urve, onun da
babası tarikiyle Hz. Aişe'den rivayet ettiği "Resulullah (s.a.v.) Fatima
binti Ebi Hubeyş'e her namaz vakti için abdest al!, dedi" mealindeki hadis
de bu görüşün delilleridir.